SAHTE KURŞUN ÖNLÜKLER KANSER YAPIYOR...
Bilim ve Sağlık Haber Ajansı / Erkan DOĞAN

TÜMRAD-DER Genel Başkanı Heybet Aslanoğlu, hastanelere ihaleye girerek  kurşunlu/kurşunsuz önlük tedarik eden bazı firmaların, radyasyondan koruma özelliği bulunmayan önlükleri teslim ettiğini öne sürdü. Aslanooğlu, "Bu şekilde alım yapan hastaneleri tespit ettik. Radyoloji teknisyeni ve teknikeri arkadaşlar, benzer ürünler tespit ederlerse bize ihbar etsin" uyarısında bulundu. Aslanoğlu, TÜMRAD-DER olarak yolsuzluk ve usulsüzlüklerle ilgili kapsamlı bir dosya hazırladıklarını belirterek, BSHA'ya konuştu.

KURŞUN ÖNLÜKLERLE İLGİLİ YOLSUZLUKLARIN VE USULSÜZLÜKLERİN TAKİPÇİSİYİZ

Radyolojik incelemelerde gerek çalışanlar gerekse hastaların radyasyonun zararlı etkilerinden korunmaları için koruyucu ekipmanlar hayati önem taşımaktadır. Kanser gibi radyasyona bağlı daha bir çok hastalığın engellenmesi, radyasyona karşı tam korunma için kullanılan bu ekipmanların mutlaka Avrupa Konseyi 89/686/ EEC Kişisel Koruyucu Donanımları yönetmeliğine göre onaylanmış kuruluşların gözetimi denetimi altında üretilmeli ve belgelendirilmelidir.

Ülkemizde radyasyon koruyucularını teknik yönden inceleyen, bu ürünleri üreten, yurt dışından ithal veya tedarik eden firma ve kuruluşların yeterliliklerini denetleyen tek kurum ÇSGB İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğü’nün ilgili birimleridir. Ülkemizde kişisel radyasyon Koruyucuları, AB mevzuatlarına uygun olarak, 6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ve Kişisel Koruyucu Donanımlar (KKD) Yönetmeliği doğrultusunda yapılmaktadır. Bu yönetmelikle alınacak koruyucu ekipmanların hangi özellikte olması gerektiği ve hangi testlerden geçerek belgelendirildiği açık bir şekilde açıklanmıştır.

Buraya kadar her şey normal görünmektedir ancak gerçekte ise işlerin öyle olmadığını birkaç örnek ile anlatacağım. Mevzuatların sadece kağıt üzerinde AB ile uyumlu hale getirilmiş olması pratikte de yapılan işlerin ilgili mevzuatlara uygun işlediği anlamına gelmez.

Ülkemizde özel veya kamu sağlık kurum ve kuruluşları ihtiyaç duyduğu sayıda ve nitelikte koruyucu ekipmanları iki yol ile temin ederler.

1) Doğrudan temin yoluyla,

2) Kamu İhale Kanuna tabi İhale yoluyla,

Teknik şartnameleri oluşturulan ürünlerin alımı için yapılan başvurularda en sık yapılan hatalar veya bilinçli yolsuzluklar,

-Teknik şartnameler mevzuatlara uygun hazırlanmamaktadır.

-Teknik şartnameler bir ürünü tarif edecek şekilde hazırlanarak haksız rekabete meydan vermektedir.

-İhale komisyonları çoğunlukla ilgili kişiler veya kullanıcılar yerine konuya vakıf olmayan kişilerden oluşturulmaktadır.

Ülkemizde iç piyasaya koruyucu ekipmanları temin eden ve satan bir çok firma bulunmaktadır. Elbette  bu işi çok düzgün ve dürüst ticari faaliyetlerini sürdüren kuruluşlara asla diyecek sözümüz yok. Ancak bazı firmaların ticari faaliyetleri ve iç piyasaya sürdükleri ürünler ile ilgili derneğimize oldukça ihbar ve şikayet gelmektedir. 
 

1)      İHALE KOMİSYONUNA GÖNDERİLEN NUMUNELER KALİTELİ ÜRÜN GÖNDERİLİRKEN İHALEYİ KAZANDIĞINDA TESLİM EDİLEN ÜRÜNLER MERDİVEN ALTI (SAHTE) ÜRETİM.

Bazı firmaların ihale sürecinde komisyon tarafından talep edilen numene ürünler standartlara ve ilgili mevzuatlar doğrultusunda üretilmiş ürünlerden verdiğini, ihaleyi kazandıktan sonra teslim edilen ürünlerin ise standart dışı üretim ürünlerinin olduğu görülmektedir.

2)      İHALELERDE VAAD EDİLEN ŞARTNAMEDE BELİRTİLEN ÖZELLİKLERE UYGUN OLMAYAN ÜRÜNLER VERİLMEKTEDİR.

İhalelerde gerçek fiyatın çok altında teklifler verilerek ihale kazanılmaktadır. Ancak teknik şartnamede belirtilen özelliklerde ürünler yerine, daha az kurşun içeren, daha kalitesiz kumaş içeren ürünler verilerek çalışanların sağlıkları tehdit edilmektedir.

GERÇEK ÜRÜNLE SAHTE ÜRÜN NASIL AYIRT EDİLİR?

Koruyucu ekipmanlarda çıplak gözle sahte ürünle gerçek ürünü ayırt etmek çok kolay değildir. Bu konuda tecrübe sahibi olmayanlar genellikle bu ayrımı yaparken yanılmaktadır. Gözlemlerde dikkat edilecek hususlar şunlardır.

1)      Ürünün etiketine bakılmalı, etiketindeki bilgiler ile şartnamedeki bilgilerde uygunsuzluk var mı ?

2)      Koruyucu ekipmanın kumarı kenardan dikiş yerinden sökülerek içindeki kurşunlu madde incelenmeli bu tabakanın kalınlığı ile şartnamede ve etikette belirtilen bilgiler uygun mu?

3)      Ürünün sahip olduğu belgeler incelenmeli,mevzuatlara uygun belgelere sahip mi?  Belgelerde oynama var mı? Bakılmalıdır.

4)      Kurşunlu önlüklerde en sık yapılan usulsüzlükler kurşun miktarını azaltmak olup buda kurşunlu tabakanın daha hafif ve ince olmasına sebep olmaktadır. Kurşun miktarı azaltırmış koruyucu ekipmanın koruma özelliğinin azaldığı da unutulmamalıdır.

5)      En sık rastlanılan bir diğer usulsüzlük kurşunsuz önlük yerine daha az kurşun içeren maddeden yapılmış ürünlerin verilmesidir. Kurşunsuz ürün kurşunlu ürüne göre pahalıdır. İçeriğinde bizmut, Antimon elementlerinin bileşiği bulunmakta hem hafif hem de %99 tam koruma sağlamaktadır. Ancak yapılan usulsüzlüklerden biriside kurşunsuz önlük yerine daha az kurşun içeren maddeler kullanılarak, kurşunun azaltılması ağırlığını düşüreceğinden kurşunsuz önlükle aynı ağırlıkta üretilebilmektedir ancak koruma açısından çok riskli ürünlerdir.

6)      Kurşunsuz önlük ihalelerinde kurşunsuz önlük yerine az kurşunlu ürün verilerek hem kamu kaynakları zarara uğratılmakta hem de çalışanların sağlığı riske atılmaktadır.

KURŞUN ÖNLÜKLERİN EN DOĞRU VE KESİN ANALİZİ TAEK TARAFINDAN YAPILMAKTADIR.

Kurşun önlüklerin veya diğer ürünlerin içerisindeki maddenin özellikleri ve radyasyona karşı koruyuculukları en kesin ve doğru bilgi Türkiye Atom Enerjisi tarafından yapılan EMELENT ANALİZ RAPORU ile ortaya çıkarılabilmektedir. Ürünün sahte olup olmadığı en kesin şekilde bu analiz sonucunda belli olmaktadır.

RADYOLOJİ  UZMANLARI, RADYOLOJİ TEKNİSYENLERİ VE HASTANE  SATINALMALARI

Piyasanın çok altında ucuz olan ürünlere itibar etmeyin. her ucuz ürüne sahte olma şüphesiyle yaklaşılmalı ve bu konuda uyanık olunmalıdır.

Kalite Belgeleri , Hazırlanan Şartnameler ve uzun süre kullanım ile ilgili  yeterli bilgiye sahip olması ve aşağıdaki hususlara dikkat etmesi gerekmektedir.

1- KALİTE BELGELERİ ,

Radyasyon koruyucu Kurşun önlükler , ÇSGB İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğü tarafından hazırlanan  KKD kategori III  standartlarına sahip olmalıdır.

CE belgesi ürünün kalite belgesi değildir sadece kimlik belgesidir , Ürünün kalitesi ancak onaylı kuruluş numarası ile gerçekleşir , İSO belgesi şirketin dosyalama sistemidir ve İlgili şirketin İSO normlarında çalıştığını gösterir. Kurşun Önlük satın alımlarında  sadece CE ve İSO şartı yetersiz kalmaktadır.

Radyasyon Koruyucularında üründe sadece CE bulunması yeterli değildir. Radyasyon Koruyucularının bağımsız bir denetim firması tarafından denetlendiğini gösterir 4 haneli onaylanmış kuruluşun kimlik numarasının da CE işareti ile birlikte ürüne iliştirilmesi gerektiği belirtilmektedir. (ÖRNEK  CE 0123 )

İHBAR HATTINI ARAYINIZ…

Yorumlar